Serdecznie zapraszamy na uroczystości GMINNYCH OBCHODÓW NARODOWEGO ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI I ŚWIĘTA SZKOŁY PODSTAWOWEJ W JANOWIE.
Izydor Bukowski „Burza” – patron 45. Olsztyńskiego Batalionu Lekkiej Piechoty WP
Izydor Bukowski „Burza” był polskim żołnierzem, działaczem Armii Krajowej i uczestnikiem walk o niepodległość Polski podczas II wojny światowej. Urodził się 8 marca 1914 roku w Dobrótce, a zginął 17 sierpnia 1946 roku w miejscowości Wiłunie niedaleko Nidzicy. Jego życie i działalność stanowią przykład niezwykłej odwagi, poświęcenia i wierności ideałom wolnej Polski.
W czasie II wojny światowej Izydor Bukowski walczył w szeregach Armii Krajowej (AK), biorąc udział w wielu akcjach przeciwko niemieckiemu okupantowi. Jego pseudonim „Burza” związany był z działalnością partyzancką, a także z charakterem jego służby – pełnej energii i determinacji w walce o niepodległość.
Po wojnie, w okresie umacniania władzy komunistycznej, Izydor Bukowski „Burza” nie pogodził się z nowym reżimem i kontynuował działalność w strukturach antykomunistycznego podziemia. Zginął w 1946 roku w starciu z funkcjonariuszami Urzędu Bezpieczeństwa, pozostając wierny swoim przekonaniom do końca życia.
Przed wojną Izydor Bukowski pełnił służbę w Policji Państwowej na południu kraju, a następnie odbył obowiązkową służbę wojskową w Brześciu nad Bugiem. Od pierwszych dni okupacji zaangażował się w działalność konspiracyjną – najpierw w Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), potem w Armii Krajowej (AK), a po wojnie w Ruchu Oporu Armii Krajowej (ROAK) i Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość” (WiN).
Izydor Bukowski współpracował z wieloma znanymi dowódcami partyzanckimi, m.in. z Zacheuszem Nowowiejskim „Jeżem” i Stanisławem Borzuchowskim „Niedźwiedziem”. Był ścigany przez NKWD i UB, więziony w areszcie w Mławie, z którego został odbity przez oddziały „Jeża” i „Puszczyka”. W relacjach świadków zachowały się wspomnienia jego odwagi i niezłomności, a także troski o ludzi – był nie tylko żołnierzem, lecz także opiekunem lokalnej społeczności. Mieszkańcy zwracali się do niego o pomoc w rozwiązywaniu sporów i trudnych sytuacji.
Oddział „Burzy” zasłynął z wysokiej dyscypliny, mobilności i skuteczności. Według danych KWMO w Olsztynie liczył on 78 członków i 45 współpracowników, posiadał własny magazyn broni i przeprowadził ponad 90 akcji zbrojnych. Wśród najbardziej znanych znalazły się: rozbicie 30-osobowej grupy operacyjnej UB z Przasnysza, likwidacja instruktora PPR z Olsztyna Zbigniewa Kozłowskiego w Łynie oraz rozbicia komisariatów Milicji Obywatelskiej w Krzynowłodze, Napiwodzie, Wieczfni Kościelnej, Butrynach, Orłowie, Jagarzewie i Baranowie. Oddział ukrywał się w okolicach Szemplina Czarnego i Brzozowa Maje – na tzw. Górze Partyzantów.
Z relacji współtowarzyszy wynika, że Izydor Bukowski często wygłaszał mowy do swoich żołnierzy, podkreślając, że ich celem jest walka o niepodległą Polskę, wolną od obcych wpływów i niesprawiedliwości. W jego słowach zawsze pobrzmiewała wiara w sens ofiary i przekonanie, że prawdziwa Polska musi być oparta na wolności i godności człowieka.
Zginął 17 sierpnia 1946 roku w zasadzce Urzędu Bezpieczeństwa w Wiłunie, gdy próbował powstrzymać przestępczość i samowolę osób powiązanych z aparatem bezpieczeństwa. Według świadków jego ciało zostało przewiezione do Nidzicy i ukryte na tyłach dawnego budynku UB – jego miejsce pochówku pozostaje do dziś nieznane. Instytut Pamięci Narodowej zapowiedział działania zmierzające do odnalezienia jego szczątków.
Mimo odniesionych ran – roztrzaskanej kości przedramienia i postrzału w biodro – nie zaprzestał walki. Do końca wierny był przysiędze żołnierskiej i Polsce, której służył z pełnym oddaniem.
Dziś Izydor Bukowski „Burza” jest patronem 45. Olsztyńskiego Batalionu Lekkiej Piechoty Wojska Polskiego. Jego życie pozostaje symbolem niezłomności i patriotyzmu, a pamięć o nim trwa wśród mieszkańców regionu, w środowiskach kombatanckich oraz wśród jego rodziny.
Opracowano na podstawie źródeł historycznych, materiałów Instytutu Pamięci Narodowej, publikacji regionalnych oraz wspomnień Jana Mateusza Rudnickiego - kuzyna wspomnianego bohatera.