Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO
SZKOŁA PODSTAWOWA IM. MARSZAŁKA POLSKI JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO
W JANOWIE
ROK SZKOLNY 2024/25
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego (WSDZ) w szkole podstawowej obejmuje wieloetapowy proces wsparcia uczniów w zakresie wyboru ścieżki edukacyjnej i zawodowej. Struktura systemu opiera się na współpracy dyrekcji, nauczycieli, specjalistów, uczniów oraz rodziców.
I. Osoby odpowiedzialne za realizację doradztwa zawodowego w szkole
Funkcja
Zakres obowiązków
Dyrektor szkoły
Jest odpowiedzialny za całościową organizację i wdrażanie Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego (WSDZ). Do jego zadań należy:
Nadzór nad wdrażaniem działań doradczych oraz przydzielanie odpowiednich obowiązków nauczycielom i specjalistom,
Zapewnienie szkole odpowiednich warunków organizacyjnych i finansowych, które umożliwiają efektywną realizację doradztwa,
Organizacja współpracy z instytucjami zewnętrznymi, takimi jak Powiatowe Urzędy Pracy, poradnie, firmy, a także szkoły ponadpodstawowe,
Uczestnictwo w procesie podsumowania i ewaluacji przeprowadzonych działań, co pozwala na bieżące doskonalenie systemu doradztwa.
Doradca zawodowy
Pełni kluczową funkcję w bezpośrednim kontakcie z uczniami.
Jego główne zadania to:
Opracowanie rocznego planu działań WSDZ, który wyznacza kierunki i formy wsparcia uczniów,
Organizacja i prowadzenie warsztatów oraz spotkań zawodoznawczych, które umożliwiają uczniom poznanie różnych zawodów i ścieżek kariery,
Prowadzenie indywidualnych konsultacji z uczniami, co pozwala na dopasowanie porad do indywidualnych predyspozycji i zainteresowań,
Przeprowadzanie testów predyspozycji i zainteresowań zawodowych, a także współpraca z wychowawcami, nauczycielami i rodzicami w celu wszechstronnego wsparcia młodzieży,
Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z przedstawicielami rynku pracy oraz innymi instytucjami doradczymi.
Wychowawcy klas
Ich rola polega na integrowaniu elementów doradztwa zawodowego w codziennej pracy z uczniami.
Do obowiązków wychowawców należy:
Włączanie elementów doradztwa zawodowego do zajęć wychowawczych, co umożliwia systematyczne budowanie świadomości zawodowej wśród uczniów,
Organizowanie spotkań z rodzicami dotyczących wyboru dalszej ścieżki edukacyjnej, co pozwala na wspólne podejmowanie decyzji w najlepszym interesie ucznia,
Motywowanie uczniów do aktywnego udziału w projektach doradczych oraz współpraca z doradcą zawodowym i specjalistami podczas wycieczek zawodoznawczych.
Nauczyciele przedmiotowi
Odpowiadają za integrowanie wiedzy z nauczanych przedmiotów z realiami rynku pracy.
Ich zadania obejmują:
Wskazywanie uczniom powiązań między treściami programowymi a wymaganiami zawodów, co pozwala na lepsze zrozumienie praktycznych zastosowań zdobytej wiedzy,
Prezentowanie różnych ścieżek edukacyjnych i zawodowych w kontekście nauczanego przedmiotu,
Wspieranie uczniów w identyfikowaniu ich talentów oraz zainteresowań, a także współpraca z doradcą zawodowym przy organizacji warsztatów, na przykład dotyczących pisania CV czy autoprezentacji.
Pedagog szkolny
Jest odpowiedzialny za diagnozę potrzeb uczniów w zakresie wsparcia psychopedagogicznego oraz doradztwa zawodowego.
W zakres jego obowiązków wchodzi:
Prowadzenie indywidualnych konsultacji z uczniami i rodzicami, co umożliwia wczesne wykrywanie trudności oraz planowanie odpowiednich interwencji,
Organizacja zajęć rozwijających kompetencje społeczne i umiejętność podejmowania decyzji, co jest kluczowe w procesie wyboru ścieżki kariery,
Wsparcie uczniów w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i emocjonalnych, mających wpływ na decyzje zawodowe.
Pedagog specjalny
Jego zadaniem jest dostosowanie działań doradczych do potrzeb uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
W jego obowiązkach znajduje się:
Udzielanie indywidualnego wsparcia uczniom z SPE w planowaniu ich ścieżki edukacyjnej i zawodowej,
Dostosowywanie form i metod pracy doradczej, aby były adekwatne do możliwości uczniów,
Współpraca z zespołem nauczycieli i specjalistów przy opracowywaniu Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych (IPET) zawierających elementy doradztwa zawodowego,
Pomoc w organizacji praktyk i wizyt zawodoznawczych, umożliwiających uczniom poznanie specyfiki wybranych zawodów.
Terapeuta pedagogiczny
Skupia się na indywidualnym wsparciu uczniów, którzy mają trudności w nauce.
Do jego zadań należy:
Praca z uczniami, którzy napotykają na problemy w nauce, z uwzględnieniem przygotowania ich do wyboru dalszej ścieżki edukacyjnej,
Wspieranie rozwoju kluczowych kompetencji, takich jak umiejętność logicznego myślenia, czytania ze zrozumieniem czy organizacja pracy, niezbędnych na rynku pracy,
Konsultacje z rodzicami oraz nauczycielami w celu indywidualnej diagnozy i wspierania ucznia,
Udział w warsztatach oraz zajęciach rozwijających umiejętności miękkie.
Psycholog szkolny
Jego rola koncentruje się na ocenie potencjału i predyspozycji uczniów.
Diagnozuje predyspozycje zawodowe uczniów przy użyciu specjalistycznych narzędzi psychologicznych,
Udziela indywidualnych konsultacji, wspierając uczniów w podejmowaniu decyzji dotyczących przyszłości zawodowej,
Pomaga budować poczucie własnej wartości i pewność siebie, co jest kluczowe przy dokonywaniu wyborów życiowych,
Organizuje warsztaty dotyczące radzenia sobie ze stresem, komunikacji oraz presji związanej z wyborem ścieżki kariery.
Bibliotekarz szkolny
Bibliotekarz pełni funkcję informacyjną, dbając o dostęp do aktualnej literatury zawodoznawczej. Do jego obowiązków należy:
Gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informatorów, katalogów oraz poradników związanych z rynkiem pracy,
Organizowanie wystaw tematycznych, które umożliwiają uczniom zapoznanie się z różnymi zawodami,
Współpraca z doradcą zawodowym oraz nauczycielami przy realizacji projektów edukacyjnych,
Prowadzenie zajęć bibliotecznych, które uczą uczniów, jak wyszukiwać i weryfikować informacje dotyczące zawodów.
Rodzice
Rola rodziców w procesie doradztwa zawodowego polega przede wszystkim na wsparciu emocjonalnym i merytorycznym dzieci.
Aktywnie uczestniczą w konsultacjach i spotkaniach organizowanych przez szkołę, aby razem z nauczycielami i specjalistami podejmować najlepsze decyzje dotyczące przyszłości uczniów,
Wspierają dzieci w wyborze ścieżki edukacyjno-zawodowej, motywując je do uczestnictwa w projektach doradczych,
Monitorują rozwój zainteresowań oraz talentów swoich dzieci, angażując się w rozmowy na temat ich planów na przyszłość.
II. OBSZARY DZIAŁAŃ SYSTEMU DORADZTWA
WSDZ obejmuje cztery główne obszary działania, które zapewniają kompleksowe wsparcie uczniów.
1. Wsparcie dla uczniów
- Indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym i pedagogiem szkolnym.
- Testy predyspozycji zawodowych.
- Warsztaty tematyczne i zajęcia grupowe.
- Zajęcia rozwijające umiejętności planowania kariery.
- Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów.
- Wycieczki edukacyjne do zakładów pracy i szkół ponadpodstawowych.
- Konkursy związane z tematyką zawodową.
- Projekty edukacyjne i badania rynku pracy.
2. Wsparcie dla rodziców
- Organizacja spotkań z rodzicami w zakresie doradztwa zawodowego.
- Udostępnianie materiałów informacyjnych dotyczących wyboru ścieżki edukacyjnej.
- Indywidualne konsultacje dla rodziców uczniów klas VIII.
- Organizowanie prelekcji o trendach na rynku pracy.
3. Wsparcie dla nauczycieli
- Szkolenia i warsztaty dla nauczycieli dotyczące doradztwa zawodowego.
- Opracowanie materiałów edukacyjnych do realizacji doradztwa na lekcjach.
- Współpraca nauczycieli przedmiotowych z doradcą zawodowym.
- Wprowadzanie treści zawodoznawczych do podstawy programowej różnych przedmiotów.
4. Współpraca z instytucjami zewnętrznymi
- Powiatowy Urząd Pracy – informowanie uczniów o sytuacji na rynku pracy, organizowanie spotkań z doradcami zawodowymi.
- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna – prowadzenie diagnoz predyspozycji zawodowych.
- Szkoły ponadpodstawowe – organizacja dni otwartych, spotkania informacyjne dla uczniów.
- Firmy i zakłady pracy – organizowanie wycieczek zawodoznawczych, prezentacja różnych zawodów.
- Uczelnie wyższe i techniczne – przedstawienie możliwości edukacyjnych po szkole średniej.
III. NARZĘDZIA I METODY WYKORZYSTYWANE W SYSTEMIE DORADZTWA
1. Narzędzia diagnostyczne
- Testy predyspozycji zawodowych – pomagają określić mocne i słabe strony uczniów.
- Ankiety dotyczące zainteresowań uczniów – identyfikacja ich pasji i preferencji.
- Kwestionariusze samooceny – analiza umiejętności i kompetencji uczniów.
2. Metody pracy z uczniami
- Konsultacje indywidualne – pomoc uczniom w wyborze ścieżki kariery.
- Obowiązkowe włączenie tematyki doradztwa w podstawę programową co najmniej trzech przedmiotów (język polski, matematyka, informatyka).
- Warsztaty tematyczne – np. „Jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej?”, „Jakie zawody będą potrzebne w przyszłości?”.
- Zajęcia praktyczne i wycieczki do miejsc pracy.
- Spotkania z absolwentami szkoły – dzielenie się doświadczeniami zawodowymi.
- Gry i symulacje edukacyjne w ramach dodatkowych zajęć i projektów – rozwijanie kompetencji miękkich i umiejętności planowania.
3. Formy współpracy
- Spotkania informacyjne o wyborze szkoły ponadpodstawowej.
- Włączenie uczniów ze SPE: Uwzględnienie w IPET zadań z zakresu doradztwa zawodowego dostosowanych do potrzeb uczniów.
- Organizacja indywidualnych konsultacji doradczych z pedagogiem specjalnym i psychologiem.
- Organizacja co najmniej dwóch wizyt zawodoznawczych rocznie dla klas VII-VIII.
- Konsultacje indywidualne dla rodziców.
- Uwzględnienie w IPET zadań z zakresu doradztwa zawodowego dostosowanych do potrzeb uczniów.
- Organizacja indywidualnych konsultacji doradczych z pedagogiem specjalnym i psychologiem.
- Udostępnianie materiałów edukacyjnych – broszury, informatory, poradniki.
- Współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną:
- Skierowania dla uczniów wymagających specjalistycznej diagnozy w zakresie predyspozycji zawodowych.
- Udział przedstawicieli poradni w spotkaniach z rodzicami i nauczycielami.
- Włączenie uczniów ze SPE- uwzględnienie w IPET zadań z zakresu doradztwa zawodowego dostosowanych do potrzeb uczniów,
- Organizacja indywidualnych konsultacji doradczych z pedagogiem specjalnym i psychologiem.
V. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ SYSTEMU DORADZTWA
Działanie
Termin realizacji
Odpowiedzialni
Opracowanie i zatwierdzenie rocznego planu WSDZ
Wrzesień
Doradca zawodowy, dyrektor szkoły
Spotkanie organizacyjne dla nauczycieli
Wrzesień
Dyrektor szkoły, doradca zawodowy
Przeprowadzenie testów predyspozycji zawodowych
Wrzesień–Październik
Doradca zawodowy, pedagog szkolny
Miasteczko zawodów- targi edukacyjne
Wrzesień
Doradca zawodowy, pedagog szkolny, wychowawca klas
Zajęcia biblioteczne – „Zawody w literaturze” + prezentacja materiałów zawodoznawczych
Cały rok szkolny
Doradca zawodowy, bibliotekarz
Warsztaty dla klas VII-VIII nt. rynku pracy
Październik
Doradca zawodowy, psycholog szkolny
Spotkania z rodzicami uczniów klas VIII
Listopad
Wychowawcy, doradca zawodowy
Wycieczki do szkół ponadpodstawowych
Listopad–Grudzień
Dyrektor szkoły, wychowawcy
Spotkania z przedstawicielami różnych profesji
Cały rok
Doradca zawodowy, lokalni przedsiębiorcy
Warsztaty „Jak napisać CV i list motywacyjny”
Styczeń
Nauczyciel języka polskiego, doradca zawodowy
Spotkania z absolwentami szkoły
Luty
Wychowawcy
Prezentacja „Zawody przyszłości i kompetencje kluczowe”
Marzec
Doradca zawodowy, pedagog specjalny
Wprowadzenie treści zawodoznawczych do lekcji przedmiotowych ( przedszkole, edukacja wczesnoszkolna, język polski, matematyka, informatyka, WOS, technika)
Cały rok szkolny
Nauczyciele przedmiotowcy
Indywidualne konsultacje dla uczniów klas VII-VIII (przygotowanie do wyboru szkoły ponadpodstawowej)
Cały rok szkolny
Doradca zawodowy, psycholog, pedagog szkolny, pedagog specjalny
Warsztaty dla uczniów „Kompetencje miękkie na rynku pracy”
Kwiecień
Doradca zawodowy, psycholog
Podsumowanie działań i ewaluacja programu
Maj
Doradca zawodowy, dyrektor szkoły
Sprawozdanie z realizacji WSDZ i analiza wyborów edukacyjnych uczniów klas VIII
Czerwiec
Doradca zawodowy
VI. DODATKOWE DZIAŁANIA PRZEZ CAŁY ROK:
Stała aktualizacja materiałów zawodoznawczych w bibliotece szkolnej – Bibliotekarz szkolny.
Konsultacje indywidualne i grupowe dla uczniów i rodziców – Doradca zawodowy, pedagog szkolny, psycholog szkolny, pedagog specjalny
Organizacja gier i symulacji edukacyjnych (np. symulacja rozmowy kwalifikacyjnej) – Koordynator doradztwa, nauczyciele przedmiotowi
Współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w zakresie diagnozy i wsparcia – Dyrektor szkoły, pedagog szkolny, pedagog specjalny.
VII. MONITORING REALIZACJI WSDZ
Prowadzenie systematycznej dokumentacji z zakresu działań doradczych przez koordynatora i wychowawców.
Prowadzenie arkuszy obserwacji zajęć doradczych przez dyrektora.
Zbieranie informacji zwrotnej od uczniów, nauczycieli i rodziców.
VIII. EWALUACJA SYSTEMU DORADZTWA
- Ankiety dla uczniów i rodziców oceniające skuteczność działań doradczych.
- Analiza wyników testów predyspozycji zawodowych.
- Sprawozdania z realizacji programu doradztwa.
- Obserwacja wyborów edukacyjnych uczniów po ukończeniu szkoły podstawowej.